ย้อนวิถีแห่งเงินตรา กับ พิพิธภัณฑ์เหรียญ ที่ให้ยิ่งกว่าความสนุก

เหรียญ สัญลักษณ์ของหน่วยเงินเล็ก ที่เราใช้อยู่ทุกวัน ใครจะรู้บ้างว่า มาจากไหน และ ณ ปัจจุบันตอนนี้มีเหรียญที่ผลิตมาให้เราใช้อยู่กี่ชนิด และมันก็คงไม่ตื่นเต้นอะไรหากคนทั่วไปจะเห็นเหรียญบาท เหรียญ 50 หรือ 25 สตางค์บ้าง แต่ถ้าเป็นเหรียญ 1 สตางค์ล่ะ คุณอยากที่จะเห็นมันไหม

ใครว่าผมโม้… บอกเลยว่าไม่ เพราะเหรียญ 1 สตางค์ รวมถึง 5 สตางค์ และ 10 สตางค์นั้นมีอยู่จริง ผมเองเกิดมา เกือบ 30 ปี ก็เพิ่งมีโอกาสได้เห็นนี่ล่ะ เห็นผู้รู้เขาบอกกันว่า มีใช้เฉพาะในหน่วยบัญชีเท่านั้น

ย้อนวิถีแห่งเงินตรา กับ พิพิธภัณฑ์เหรียญ ที่ให้ยิ่งกว่าความสนุก

ที่ผมรู้ เพราะผมมีโอกาส ได้ท่องพิพิธภัณฑ์ใจกลางกรุงรัตนโกสินทร์แห่งหนึ่งมา ชื่อว่า พิพิธภัณฑ์เหรียญ

อาคาร 3 ชั้น ในพื้นที่กว่า 10,000 ตรม. ที่กรมธนารักษ์ ปรับปรุงอาคารสำนักงานบริหารเงินตราเดิม ให้กลายเป็นพิพิธภัณฑ์ที่ทันสมัย คือสถานที่จัดแสดงเรื่องราวเกี่ยวกับ เงินเหรียญ ในแนวคิด “วิถีแห่งเงินตรา สินล้ำค่าของแผ่นดิน”

เรื่องราวตั้งแต่ปฐมบทแห่งเงินตรา จากนักเดินทางสู่คำเล่าขาน “เงินกำไล” จุดเริ่มต้นก่อนการพัฒนาเป็น “เงินพดด้วง”

การบอกเล่าความเป็นมาของการแลกเปลี่ยนก่อนการก่อกำเนิดเงินตรา ผ่านแอมิเนชั่น 4D บนจอ 360 องศา ที่ทำให้เราได้ตื่นตากับเรื่องราวของเหรียญที่เราใช้อยู่ในปัจจุบัน สัมผัสได้ด้วยภาพ เสียง และความรู้สึก ที่มาจากอุณหภูมิ ความสั่นสะเทือน ที่ถูกออกแบบมาให้น่าสนใจ ทำให้ได้สัมผัสถึงบรรยากาศ และเรื่องราวเสมือนจริงย้อนเวลากลับไปกว่า 10,000 ปี

แล้วก็ยังแบ่งโซนจัดแสดงเส้นทางวิวัฒนาการเหรียญ ย้อนรอยเงินตรานำเสนอด้วยสื่อประสมและสื่อ interactive ที่ทันสมัย สร้างสีสันให้กับพิพิธภัณฑ์ที่หลายคนคิดว่าน่าเบื่อนั้น กลายเป็นสวนสนุกดีๆนี่เอง

ถ้าพูดถึงความเป็นมาของเหรียญแล้ว กรมธนารักษ์ได้ผลิตเหรียญกษาปณ์หมุนเวียนออกใช้ในระบบเศรษฐกิจ เริ่มตั้งแต่ พ.ศ.2493 เป็นต้นมา แล้วก็มีหลากรุ่น หลายแบบ เราสังเกตุได้ว่า เหรียญแต่ละประเภทก็จะมีรูปลักษณะ ลวดลาย ที่ต่างกัน แต่ทว่าลวดลายเหล่านี้ก็แฝงไปด้วยสิ่งที่แสดงถึงสถาบันชาติ ศาสนา และพระมหากษัตริย์ และบางครั้งในวาระพิเศษ มีเหรียญสวยๆ ออกมา เชื่อว่า ลายคนก็ต้องเก็บสะสมเหมือนผมเป็นแน่

ผมเดินชมพิพิธภัณฑ์ไปเรื่อยๆ ไม่มีแววเบื่อ แล้วก็มาเจอกับเหรียญชุดปัจจุบัน ล่าสุดที่เราใช้กันอยู่ เหรียญกษาปณ์ชนิดราคา 10 บาท 5 บาท 1 บาท 50 สตางค์ 25 สตางค์ นั้นผมไม่แปลกใจเท่าไร แตทว่า เหรียญ 10 สตางค์ 5 สตางค์ และ 1 สตางค์ นี่สิ ทำให้ตาเบิกโพลง

เหรียญโลหะสีขาว รูปพระเจดีย์วัดพระธาตุเชิงชุม จังหวัดสกลนคร ไม่ปรากฏประวัติการสร้างที่แน่ชัด ได้รับการขึ้นทะเบียนเป็นโบราณสถานแห่งชาติตั้งแต่ พ.ศ. 2478 คือ เหรียญสัญลักษณ์ของเงินราคา 10 สตางค์

ส่วนเหรียญโลหะสีขาว รูปพระปฐมเจดีย์ จังหวัดนครปฐม คือ เหรียญสัญลักษณ์ของราคา 5 สตางค์ และสุดท้ายคือเหรียญ 1 สตางค์เป็นรูปพระเจดีย์วัดพระธาตุหริภุญชัย ผลิตด้วยโลหะสีขาว

ทั้งเหรียญ 10 สตางค์ 5 สตางค์ และ 1 สตางค์ เป็นเหรียญที่ใช้ในการบัญชี ไม่ได้นำมาใช้กันทั่วไปอย่างเช่นเหรียญอีก 6 ชนิด

สำหรับพิพิธภัณฑ์แห่งนี้แล้ว ผมมองว่าด้วยเทคโนโลยีหลายๆ อย่าง มันทำให้คนที่เดินทางไปชมรู้สึกเข้าถึงกับบรรยากาศ และเรื่องราวเกี่ยวกับเงินตราสมัยโบราณของไทย ได้มากกว่าที่เราจะมายืนๆ นั่ง จดจ้องข้อความ อย่างเช่นที่เคยมีมา

หลายสิ่งหลายอย่างที่เราและคนรุ่นหลังยังไม่รู้ อย่างเงินพลด้วงคืออะไรมาจากไหน? เหรียญปัจจุบันมีใช้กี่ชนิด? เงินตราอดีต รูปร่างหน้าตาเป็นอย่างไร? … หาคำตอบได้ที่นี่ ที่พิพิธภัณฑ์เหรียญ

 บทความน่าอ่านจาก http://www.emaginfo.com ร่วมกับ travel.mthai.com