ท่องเที่ยวแบบชุมชน สัมผัสชีวิตถิ่นคนทอผ้า แบบฉบับ บ้านสนวนนอก

ตอนนี้การท่องเที่ยวแบบชุมชนกำลังฮอตมากๆ เพราะนอกจากนักท่องเที่ยวจะได้สัมผัสวิถีชีวิตท้องถิ่นกันไปแบบเรียลๆ แล้ว การช่วยอุดหนุนสินค้าที่มาจากฝีมือคนในชุมชนแท้ๆ ยังช่วยให้ชุมชนได้รายได้ไปแบบเต็มเม็ดเต็มหน่วย ยิ่งถ้าใครชอบการท่องเที่ยวแบบนี้ขอแนะนำที่นี่เลย ชุมชน บ้านสนวนนอก เพราะคนที่นี่เขาสืบทอดเอกลักษณ์การทอผ้ามาตั้งแต่รุ่นปู่ทวดย่าทวดเลยทีเดียว

ที่มาที่ไปของชุมชน บ้านสนวนนอก

บ้านสนวนนอก ตั้งอยู่ หมู่ที่ 2 ในพื้นที่ตำบลสนวน อำเภอห้วยราช จังหวัดบุรีรัมย์ แรกเริ่มเดิมทีชุมชน บ้านสนวนนอกเป็นหมู่บ้านปิด ทอผ้ากันแบบบ้านใครบ้านมัน จนเมื่อปี พ.ศ. 2547 ชุมชนเริ่มรวมตัวสมาชิกได้ 20 คน จึงได้รับการสนับสนุนจากองค์การบริหารส่วนตำบลสนวน เป็นอุปกรณ์การทอผ้า เช่น เครื่องกรอไหม เครื่องเดินเส้นยืน เครื่องม้วนไหม และกี่ทอผ้าแบบเป็นกี่กระตุก จึงสามารถพัฒนาการทอผ้าให้เป็นรูปเป็นร่างได้ สมาชิกที่เข้าร่วมก็เพิ่มมากขึ้นเรื่อยๆ ต่อมาในปี 2556 หน่วยงานพัฒนาชุมชนเข้ามาสนับสนุนให้เปิดหมู่บ้านเป็น “หมู่บ้านท่องเที่ยวไหม” ทำให้ชุมชนแข็งแรงขึ้น มีรายได้เพิ่มขึ้นจากนักท่องเที่ยวหลายรูปแบบทั้งการศึกษาดูงาน โฮมสเตย์ และซื้อผลิตภัณฑ์ในชุมชน จนทุกวันนี้มีนักท่องเที่ยวเข้ามามากกว่า 8,000 คนในแต่ละปี

เริ่มต้นเที่ยวชุมชน บ้านสนวนนอก

จุดแรกที่นักท่องเที่ยวควรจะมาแวะก็คือศูนย์การการเรียนรู้กลุ่มทอผ้าไหมบ้านสนวนนอก ตั้งอยู่ฝั่งตรงข้ามกับวัดสนวนนอก เยื้องๆ กับทางเข้าหมู่บ้านเลย เพราะที่นี่เป็นศูนย์การเรียนรู้การทอผ้าของชุมชน บ้านสนวนนอก เราจะได้เห็นกี่ทอผ้า และผ้าแบบต่างๆ การกรอไหม การเดินเส้นยืน และศูนย์จำหน่ายสินค้าของชุมชน

จากศูนย์การเรียนรู้ก็สามารถขับรถเข้าชุมชนได้เลย หรือถ้าอยากได้บรรยากาศก็นั่ง “รถกระสวยอวกาศนำเที่ยว” หน้าตาเก๋ไก๋ไม่เหมือนใครพาเดินทางเข้าสู่ชุมชน บ้านสนวนนอก ได้เหมือนกัน ระหว่างทางจะผ่านซุ้มหมู่บ้านท่องเที่ยวไหม ที่ชวนสะดุดตาด้วยธงผ้าไหม ศาลหลวงปู่อุดม และวัดสนวนนอก

ใช้เวลาไม่นานรถจะมาส่งเราที่ลานชุมชน บ้านสนวนนอก ซึ่งมีชาวชุมชน บ้านสนวนนอก รอต้อนรับอย่างเป็นมิตรด้วยเวลคัมเซทประกอบไปด้วย น้ำเย็นและน้ำเก๊กฮวยชื่นใจ พร้อมขนม “ตดหมา” ของกินท้องถิ่นกินเล่นระหว่างฟังบรรยายต้อนรับจากวิทยากรของชุมชน

ฐานการเรียนรู้วิธีชีวิตชาวสนวนนอก

จากนั้นเริ่มเดินเท้าผ่านตลาดโบราณ (ตลาดเซราะสนูลกราว) ตลาดเก่าของชุมชนเข้าสู่เส้นทางการเรียนรู้ทั้ง 5 ฐานได้แก่

ฐานบ้านปลูกหม่อนเลี้ยงไหม เรียนรู้การปลูกหม่อนเลี้ยงไหม ตั้งแต่เป็นไข่จนถึงดักแด้ เพราะคนที่นี่เขาเลี้ยงไหมกันเป็นอาชีพหลักเลย

ฐานบ้านกระดิ่ง เรียนรู้การทำกระดิ่งไม้โบราณ กระดิ่งไม้สำหรับคล้องคอวัวควายได้กลายมาเป็นสินค้าอีกชิ้นของชาว บ้านสนวนนอก

ฐานบ้านจักสาน เรียนรู้การสานไม้ไผ่เป็นเครื่องใช้ต่างๆ ผู้ชายของชุมชน บ้านสนวนนอก ของแท้ต้องทำจักสานเป็น ดังคำโบราณของชุมชน บ้านสนวนนอก ที่ว่า “ผู้หญิงสาวไหม-ผู้ชายทำเครื่องจักสาน บทพิสูจน์รักแท้”

ฐานบ้านนก เรียนรู้การทำของเล่นจากกะลามะพร้าว ของเล่นที่ทำให้เด็กๆ ในชุมชนเล่นก็สามารถพัฒนามาเป็นสินค้าได้เหมือนกัน

ฐานสวนเกษตรวิถีพอเพียง เรียนรู้การปลูกพืชผักสวนตามวิถีเศรษฐกิจพอเพียง ของในหลวงรัชกาลที่ 9 ที่นี่ปลูกทั้งผักผลไม้ ปลอดภัยจากสารเคมีจนสามารถเด็กกินได้จากต้นเลย

จบการเรียนรู้ทุกฐานแล้วก็ได้เวลากินข้าวเที่ยงด้วยของกินประจำ บ้านสนวนนอก ได้แก่ แกงกล้วยใส่ไก่บ้าน ของที่นี่ต้องใช้กล้วยหอมทิพย์เท่านั้น ยังมีต้มไก่ใส่ยอดหม่อน น้ำพริกผักปลอดสารพิษ และไข่เจียว เมื่ออิ่มท้องแล้วก็จะเป็นประเพณีบายศรีสู่ขวัญ และการรำตร๊ด โชว์ปิดท้ายของชุมชน บ้านสนวนนอก

การมาท่องเที่ยวที่นี่ได้อะไรกลับไปหลายอย่างมาก ทั้งได้เรียนรู้วิถีการทอผ้าตั้งแต่ต้นจนจบ ซึมซับวัฒนธรรมของชุมชน และไม่ที่จะลืมเอารอยยิ้มที่มีอยู่ทั่วชุมชนแห่งนี้ติดมือกลับบ้านไปด้วย