เที่ยวบ่อเกลือ บนภูเขาที่จังหวัดน่าน

การทำนาเกลือ คือพื้นที่สำหรับผลิตเกลือ คล้ายนาข้าวแต่ไม่ได้ปลูกพืช มีมากในบริเวณพื้นที่ติดทะเล เช่น ชายทะเลของสมุทรสาคร ซึ่งเป็นพื้นดินเลนมีคุณสมบัติสามารถขังน้ำไม่ให้ซึมลงดินได้ แต่การทำนาเกลือบนที่สูงในเปรูแล้ว ในเมืองไทยทางภาคเหนือก็สามารถผลิตเกลือได้เช่นกัน อย่างที่ บ่อเกลือ ในจังหวัดน่าน

เที่ยวบ่อเกลือ บนภูเขาที่จังหวัดน่าน

ภาพ : hamanan.com

บ่อเกลือ ตั้งอยู่ใน อ. บ่อเกลือ อยู่ห่างจากตัวเมืองน่าน ประมาณ 80 กิโลเมตร มีชื่อเสียงในด้านการทำเกลือบน ภูเขาที่ไม่มีที่ใดเหมือน การผลิตเกลือสินเธาว์ เพื่อบริโภคและจำหน่ายเป็นรายได้อีกทางหนึ่ง บ่อเกลือนี้มีมาแต่โบราณ และจะนำไปจำหน่ายยังกรุงสุโขทัย เชียงใหม่ เชียงตุงหลวงพระบาง รวมถึงสิบสองปันนา จีนตอนใต้เมื่อก่อนนี้จะมี บ่อเกลือ หลายบ่อ แต่เดี๋ยวนี้ได้แห้งไปหมด เหลืออยู่เพียงสองบ่อเท่านั้น ซึ่งเป็นบ่อเกลือสาธารณะอยู่ 2 บ่อ ชาวบ้านจะเรียกว่า บ่อเหนือและบ่อใต้ บ่อเหนืออยู่ริมแม่น้ำบางส่วน บ่อใต้ห่าง ออกไปราว 500 เมตรติดเชิงเขาท้ายหมู่บ้าน ทั้งสองบ่อกรุขอบด้วยคอกไม้กันดินปากหลุมถล่มและ มีนั่งร้านสำหรับยืนตักน้ำเกลืออยู่ข้างๆ บ่อเกลือ ทั้งสองบ่อมีน้ำเกลือซึ่งมีความเข้มข้นสูง เคยมี ชาวบ้านพยายามจะขุดหาบ่อเกลือเพิ่มอีกแต่ก็ไม่สามารถพบบ่อเกลืออีกเลย ปัจจุบันนี้บ่อเกลือทั้งสองบ่อของ หมู่บ้านมีชาวบ้านเข้ามาตักน้ำเกลือมาต้มทำเกลือแล้วกว่า 50 ราย โดยบ่อเหนือมีคนมาทำประมาณ 30 ราย ส่วนบ่อใต้มีคนทำ 20 ราย

ภาพ : hamanan.com

การจะนำเกลือจากบ่อขึ้นมาต้มทำเกลือใช่ว่าจะกระทำกันได้ง่ายๆ ชาวบ้านจะต้องทำพิธีเลี้ยงผีเมืองและเจ้ารักษา บ่อเกลือคือ เจ้าซางคำ กันก่อน โดยจะทำทุกปีในวันแรม 8 ค่ำเดือน 5 หรือที่ชาวบ้านเรียกกันว่า “งานแก้ม” ในสมัยก่อนเคยทำกันถึง 7 วัน แต่ปัจจุบันลดลงมาเหลือเพียง 3 วันเท่านั้น ในอดีตชาวบ้าน อำเภอบ่อเกลือจะทำ เกลือขึ้นเพื่อใช้ในครัวเรือน แต่เมื่อปัจจุบันถนนหนทางสะดวกมากขึ้น การเดินทางเข้าเมืองก็ง่าย ชาวบ้านจึงได้นำเกลือจากที่นี่ออกไป จำหน่ายยังหมู่บ้านต่างๆ รวมถึงต่างอำเภอก็มี ปัจจุบันอำเภอบ่อเกลือสวยงาม ด้วยภูมิประเทศป่าเขาเขียวขจี ควันหลงของสงครามจางหายไป และพื้นที่นี้กำลังได้รับการพัฒนาให้เป็นแหล่งท่องเที่ยวแห่งใหม่ของจังหวัดน่าน ที่รอคอยนักเดินทางเข้ามาสัมผัสกลิ่นไอของธรรมชาติและตำนานการทำเกลือบนที่สูง

ภาพ : hamanan.com

การเดินทางไปบ่อเกลือ

1. โดยรถยนต์ส่วนตัว
– จากจังหวัดน่าน ขับไปทางอำเภอสันติสุข ก่อนถึงอำเภอสันติสุขประมาณ 2 กิโลเมตร ให้เลี้ยวซ้ายจากนั้นขับตรง ไปแล้วเลี้ยวขวาสู่อำเภอบ่อเกลือ

– จากจังหวัดน่าน ขับไปทางอำเภอปัว ขับไปจนถึงอำเภอปัว จากนั้นใช้ถนนสาย 1256 มุ่งหน้าอุทยานแห่งชาติ ดอยภูคาจากนั้นขับไปตามเส้นทาง มุ่งหน้าสู่อำเภอบ่อเกลือ

2. รถประจำทาง
จากอ.เมืองน่าน นั่งรถสายน่าน-ปัว แล้วต่อรถสายปัว-บ่อเกลือ ลงที่อ.บ่อเกลือ

ภาพ : hamanan.com