เที่ยวทะเลแล้ว ถูกพิษแมงกะพรุน ต้องทำอย่างไร?

เวลาเราไปเล่นน้ำทะเล มักถูกเตือนเสมอว่าให้ระวังแมงกะพรุนไว้ด้วย โดยเฉพาะการไปเล่นน้ำทะเลในบางที่ บางฤดูกาล ซึ่งจะมีแมงกะพรุนชุกชุมมาก ถ้าเลี่ยงได้ก็จะเป็นสิ่งดี เพราะถ้าใครถูกแมงกะพรุนเข้าไปแล้วจะไม่สนุกเลยทีเดียว

ก่อนที่จะมาถึงวิธีการดูแลรักษาพิษจากแมงกะพรุน เรามารู้เรื่องราวเกี่ยวกับแมงกะพรุนกันสักนิดก่อน เพื่อความเข้าใจที่ตรงกัน

เที่ยวทะเลแล้ว ถูกพิษแมงกะพรุน ต้องทำอย่างไร?

1. จริงๆ แล้วแมงกะพรุนมีหลายชนิดมาก ชนิดที่เราคุ้นเคยกัน กินได้ และเห็นอยู่ตามหม้อสุกี้หรือเย็นตาโฟ ส่วนใหญ่และเป็นแมงกะพรุนหนัง หรือ แมงกะพรุนจาน พวกนี้ไม่น่ากลัว แต่แมงกะพรุนที่เรากลัวคือ แมงกะพรุนไฟ ซึ่งตัวจะออกคล้ำๆ แดงๆ ซึ่งจะมีพิษ แต่เราไม่ควรดูแค่สี หรือรูปร่างของแมงกะพรุนว่ามีพิษหรือไม่ ให้พยายามนึกไว้เสมอว่าแมงกะพรุนนั้นมีพิษอยู่ไกลๆ มันจะดีกว่า

2. พิษของแมงกะพรุนจะอยู่ที่สายหรือหนวดของมัน ซึ่งจะมีเข็มพิษอยู่จำนวนมาก ในบางครั้งเวลาเราเล่นน้ำทะเล เราอาจจะไม่เห็นตัวมัน แต่โดนแค่สายหรือหนวดมันซึ่งหลุดออกมาจากตัวเรากูถูกพิษได้

3. พิษของแมงกะพรุนแต่ละชนิดจะไม่เหมือนกัน บางชนิดมีความรุนแรงมากทำให้เสียชีวิตได้ในเวลาอันสั้นได้โดยเฉพาะ Box Jellyfish แต่แมงกะพรุนส่วนใหญ่จะทำให้เกิดปัญหาที่ผิวหนัง ทำให้เกิดการปวดแสบปวดร้อน และผิวหนังอักเสบตามมา

เมื่อถูกพิษแมงกะพรุนแล้วควรปฐมพยาบาลเบื้องต้นอย่างไรดี 

1. อย่างแรกเลยถ้าถูกแมงกะพรุนควรรีบขึ้นจากน้ำทันที ไม่ควรฝืนเล่นน้ำต่อ เพราะอาการอาจจะรุนแรงขึ้น มีการแพ้และถึงกับจมน้ำได้ เพื่อนๆเองที่เล่นน้ำอยู่ใกล้ๆก่อนจะเข้าไปช่วย สังเกตสังนิดนะว่ามีแมงกะพรุนอยู่หรือไม่ เพราะบางครั้งเราเขาไปช่วยเพื่อนแบบไม่ระวัง อาจจะถูกแมงกะพรุนอีกคนก็ได้

2. ถ้าผู้ป่วยมีอาการรุนแรง หมดสติหรือหยุดหายใจ ให้รีบตามคนช่วยเหลือ และช่วยฟื้นคืนชีพทันที 

3. ควรใช้น้ำส้มสายชูราดบริเวณแผลโดยเร็ว น้ำส้มสายชูจะช่วยยังยั้งไม่ให้เข็มพิษแตกเพิ่มขึ้น ห้ามถู หรือสัมผัสบริเวณแผลด้วยมือเปล่า เพราะอาจจะมีเข็มพิษอยู่ ถ้ายังมีหนวดติดอยู่ให้เอาออกด้วยความระมัดระวัง โดยใช้ที่คีบ

4. ถ้าไม่มีน้ำส้มสายชูให้ล้างด้วยน้ำทะเล ไม่ควรใช้น้ำอย่างอื่นล้าง ไม่ว่าจะเป็นน้ำจืด น้ำปัสสาวะ น้ำมันต่างๆ

5. ถ้ามีอาการรุนแรงให้ไปพบแพทย์ เพื่อตรวจรักษาต่อไป

6. แม้ว่าถ้าผู้ป่วยมีอาการไม่รุนแรง ต้องสังเกตอาการต่ออย่างน้อย 1 ชั่วโมง เนื่องจากพิษของแมงกะพรุนบางชนิด โดยเฉพาะ Irukandji ในช่วงแรกอาการจะไม่รุนแรง และจะมารุนแรงภายหลังได้

เหล่านี้เป็นการปฐมพยาบาลเบื้องต้น เมื่อถูกพิษแมงกะพรุน คนที่เล่นน้ำทะเลบ่อยๆต้องจำไว้นะ สำหรับการรักษาอื่นๆ โดยเฉพาะการใช้ผักบุ้งทะเล จะต้องใช้อย่างไร และจะใช้ได้ผลหรือไม่ 

ขอบคุณข้อมูลและภาพ : Thai Travel Clinic Blog / travel.thaiza.com /